Bí đao khổng lồ Phù Mỹ, Bình Định

 

Những quả bí đao khổng lồ nặng hơn nửa tạ ở làng Chánh Trạch (Mỹ Thọ, Phú Mỹ, Bình Định) xuất hiện khiến nhiều thương lái từ khắp nơi đổ về “lùng” mua hàng chục tấn. Thậm chí còn có nhiều người về Chánh Trạch để săn mua… hạt giống.

“Hàng độc” bí đao

 

Phải nói sản vật “độc nhất vô nhị” biến cái thôn Chánh Trạch này thành làng đặc sản “ghi-nét” chính là những quả bí đao khổng lồ. Bí đao “hàng độc” nặng 20-30 kg một quả là chuyện bình thường. Ở đây có trái nặng trên 50 kg. Người dân làng nơi đây vẫn kháo nhau rằng bí rất sai quả. Một giàn bí đao trung bình trên dưới 50 quả, có giàn cả trăm quả. Do đó, muốn làm giàn cho những trái bí khổng lồ “ngự tọa”, người dân thôn Chánh Trạch 1, Chánh Trạch 2 phải mất rất nhiều công phu. Họ phải tận dụng khoảng 50-70 cây tre để làm giàn. Để đảm bảo độ vững chắc, dưới mỗi trái bí họ còn chống thêm những chiếc nạng tre.

 

Hiện, trên địa bàn xã Mỹ Thọ có đến hơn 100 hộ dân trồng loại bí đao khổng lồ này. Chẳng ai biết cái giống ngoại hạng này có mặt trên đất này từ bao giờ, nhưng theo những lão nông cao tuổi như ông Cao Thanh (72 tuổi) thì khi ông bé tí tẹo đã nhìn thấy cây bí đao này xuất hiện rải rác trong thôn. Ông bảo rằng, những năm sau ngày Giải phóng, ở thôn Chánh Trạch có chủ vườn bí có những quả bí đao dài như cái chum lớn, nặng gần cả tạ chứ chẳng ít. Nhưng lạ thay cũng hạt giống bí đao đó, nếu trồng tại Chánh Trạch thì kích cỡ quá khổ làm thiên hạ phải giật cả mình, vậy mà mang đi nơi khác thì nó lại trở về nguyên trạng như trái bí đao bình thường bán ở chợ, nặng chừng vài kg mà thôi.

Một giàn bí đao khổng lồ ở làng Chánh Trạch (Mỹ Thọ, Phú Mỹ, Bình Định)

Lão nông Cao Chư (80 tuổi) ở thôn Chánh Trạch 1 tâm sự: “Tôi trồng bí trọn cả đời làm nông của mình. Tôi tự hào về những trái bí khổng lồ mà mảnh đất này sinh ra nhưng chẳng biết vì sao nó lại to quá khổ lạ kì như thế. Lúc còn nhỏ, tôi vẫn thường thấy những vườn bí đao trong làng trái nào trái nấy cũng to như thế rồi. Thắc mắc, tôi hỏi cha tôi thì người cũng chỉ cười mà lắc đầu thôi. Nông dân chúng tôi mù mờ như thế đấy, chứ nếu có nhà nông học nào về đây nghiên cứu thì ắt biết vì sao bí đao nơi đây ‘đột biến’ lạ kì như thế!”. Anh Cao Thanh Truyền, Trưởng thôn Chánh Trạch 1, con trai ông cho biết thêm: “Toàn xã có 165 hộ thì hơn 100 hộ lấy nghề trồng bí đao làm nguồn thu nhập chính trong gia đình. Bí đao ở đây cho thu nhập cao hơn các loại cây trồng khác rất nhiều!”.

Đặc sản “ghi-nét” chữa bệnh

Anh Trực và bí đao khổng lồ của mình

Chức “quán quân” bí đao to nhất ở Mỹ Thọ năm nay phải dành cho anh Dương Công Trực (45 tuổi) ở thôn Chánh Trạch 2. Nhà anh thực sự chật chội khi chúng tôi ghé thăm bởi 60 quả bí đao vừa thu hoạch còn đang được xếp trong nhà, quả nào cũng nặng hơn 50 kg. Hớn hở, anh Trực tiết lộ: “Trồng bí đao bán được nhiều tiền là chuyện đương nhiên rồi. Nhưng thứ nước được tiết ra từ thân cây bí đao cũng là một loại thuốc ‘ngoại phương’ đấy. Nó có thể chữa trị các bệnh băng nhiệt, sỏi, viêm tiết niệu và giải rượu”.

 

Chị Nguyễn Thị Mười, Bí thư Chi bộ thôn Chánh Trạch 2 cũng thừa nhận lời anh Trực là đúng: “Sau khi thu hoạch hết quả, cắt dây bí đao cách mặt đất khoảng 1m rồi dùng chai, lọ hứng lấy nước, mỗi dây cho khoảng 1-2 lít nước. Nước bí hứng được cất vào can nhựa để trên 2 ngày cho nước lóng lại là có thể uống. Nhà nào trồng bí cũng làm như thế để dành cho con cháu uống mỗi khi có bệnh. Ai đi đường xa nắng nôi chi, chỉ cần uống một li nước bí đao là khỏe re. Sở dĩ bí đao ở đây cho nhiều nước vì đặc dây chứ ở những nơi khác không có được vì dây bí thường rỗng ruột”.

 

Mở hướng cho “thiên đường” bí đao

 

Mấy tháng trước, dù đồng đất Chánh Trạch cho người dân ở đây được sở hữu một giống bí đao khổng lồ đến “độc nhất vô nhị” nhưng xem ra người dân không mặn mà lắm với việc trồng bí bởi trái quá to, người dân ở chợ chẳng dám mua và giá cũng chỉ dao động từ 1.000-1.500 đồng một kg. Không ai nghĩ đến chuyện thâm canh vùng trồng bí thành vùng hàng hóa. Nhưng nay thì khác! Từ sau khi quả bí đao khổng lồ ở Chánh Trạch xuất hiện trên báo, nhiều tư thương ở khắp nơi tìm về thu mua rầm rộ.

 

Ông Nguyễn Ngọc Tuyên, Phó chủ tịch Uỷ ban nhân dân xã Mỹ Thọ, cho biết: “Vừa qua, Công ty cổ phần Thực phẩm Bình Tây ở TP HCM tìm về tận Chánh Trạch “vét” mua bí đao khổng lồ cả 20 tấn. Lúc này, những quả bí đao không còn sợ bị ế vì những tư thương đến Chánh Trạch chỉ mua những quả từ 20 kg trở lên. Chỉ chưa đầy một tháng, giá bí đao đã tăng vọt từ 1.500 lên 4.500đồng một kg. Do những năm trước đầu ra của bí đao khó khăn quá nên số hộ trồng bí đao ngày càng giảm dần, chỉ trồng đủ ăn trong nhà nên giờ không có bí mà bán.

 

Hiện, các giàn bí đao ở đây đã “sạch” trái, các nhà vườn đã bán hết, chỉ giữ lại vài trái để lấy hạt làm giống. Thậm chí còn có rất nhiều người đến từ các tỉnh miền Bắc lùng tìm mua hạt giống bí đao. Thế nhưng từ trước đến nay, dân Chánh Trạch có ai nghĩ có ngày này đâu mà để hạt giống bán. Nghe đâu như là bí đao Chánh Trạch đang được bà Lê Thị Giàu, Giám đốc Công ty cổ phần Thực phẩm Bình Tây đưa sang tiêu thụ thị trường nước ngoài. Nếu những quả bí đao khổng lồ của Chánh Trạch đã đi và được như vậy thì chắc chắn trong thời gian đến, các chủ nhà vườn ở đây sẽ phát triển mạnh mẽ việc trồng bí đao và người dân Chánh Trạch sẽ “sống” được từ sự tự hào của họ và làng đặc sản guiness này!”.